HAVEN EN WATER IN MUIDEN
Iedereen is het er mee eens dat het karakter van Muiden grotendeels bepaald wordt door de haven, de Vecht en (het zicht op) het Muiderslot. Nu en in het verleden. Muiden is altijd een kleine gemeenschap gebleven en ligt ingesloten in een drukke omgeving direct aan een groot en uniek watergebied, zowel naar buiten als naar binnen toe. De stad is daarom altijd nadrukkelijk op het water gericht geweest met activiteiten zoals scheepsbouw, visserij, zoutwinning en ook kruitproductie. In de afgelopen decennia waren het vooral de historische (“bruine”) vloot en de Koninklijke jachthaven met de nog bestaande scheepswerven en verkoophaven die het karakter van Muiden sterk bepaald hebben.
In de komende periode wordt Muiden geconfronteerd met een aantal ontwikkelingen die een grote invloed zullen hebben op de inrichting en het (toekomstig) gebruik van de voor Muiden zo belangrijke haven. Niet alleen voor de verschillende ondernemers die afhankelijk zijn van de haven, maar ook voor de inwoners van Muiden nu die haven zo bepalend is voor het aangezicht, de economie en de leefbaarheid van de stad. Het betreft ondermeer de ontwikkeling van een buitenhaven, het mechaniseren van het merendeel van de bruggen en sluizen, uitbreiding van het aantal ligplaatsen voor passanten en inwoners, de ontsluiting van de Naardertrekvaart als recreatieve vaarroute en de realisatie van een openbare trailerhelling.
SPEERPUNTEN VAN DE STADSRAAD
Er is vanaf 2015 door de Werkgroep Haven Muiden (WHM) op initiatief van de voormalige gemeente Muiden een visiedocument opgesteld met als doel om tot een breed gedeelde kijk te komen op de ontwikkeling van de havenactiviteiten in Muiden en met het uitgangspunt om de huidige identiteit van de haven duurzaam te versterken. Na de oprichting van de stadsraad Muiden in 2017 zijn de belangrijkste onderdelen van dit plan geadopteerd door de stadsraad en is actief overleg gevoerd met de gemeente Gooise Meren en andere partijen zoals de provincie Noord-Holland. Dat heeft er ondermeer toe geleid dat de plannen voor een nog te ontwikkelen nieuwe binnenhaven en een openbare trailerhelling zijn opgenomen in de [middellange termijn] Economische Visie van de gemeente. De speerpunten die de stadsraad namens de inwoners van Muiden daarbij uitdraagt zijn:
- Het aantrekken van meer watersport passanten is belangrijk om de middenstand een broodnodige impuls te geven. Niet alleen bieden deze bezoekers kansen voor de horeca, maar ook voor ondernemers gericht op verswaren en andere watersport behoeften.
- Door goede afspraken te maken tussen de verschillende gebruikers van de haven van Muiden zoals de jachtverenigingen en de bruine vloot, kan er meer ruimte gecreëerd worden voor kort durende bootovernachtingen. Niet alleen kan daarmee de dynamiek in de haven herstelt worden maar ook de toegankelijkheid van Muiden voor toeristen verbetert.
- Een verdere uitbreiding van het aantal specifieke passantenplaatsen is nodig om voldoende goede en betaalbare havenvoorzieningen te kunnen bieden aan kort- en langpassanten.
- Er is tevens behoefte aan uitbreiding van het aantal op seizoen- of jaarbasis verhuurde ligplaatsen in de binnenhaven voor met name kleinere pleziervaartuigen zoals (open) motorboten gezien de groei van het aantal inwoners in de komende jaren.
- Een uitbreiding van de voorzieningen voor het jeugdzeilen van de KNR&ZV zijn op korte termijn nodig om de jeugd op topniveau aan het IJmeer kan trainen en wedstrijdzeilen.
- Er zijn momenteel te weinig voorzieningen voor de verschillende (sloepen)roeiverenigingen in Muiden zoals ligplaatsen, kraanfaciliteiten en een toegankelijke helling.
- Het op afstand bedienen van de sluizen en bruggen in de vesting van Muiden zou alleen dan plaats kunnen vinden indien de toegankelijkheid van Muiden voor de nooddiensten voldoende gewaarborgd blijft en er duidelijke afspraken bestaan over de veiligheid van inwoners en gebruikers. Ook voor wat betreft het beperken van de overlast die het gebruik van geluidsapparatuur met zich meebrengt voor de direct omwonenden. Bovendien mogen de benodigde technische voorzieningen niet tot aantasting van het beschermde stadsgezicht en de aanwezige Rijksmonumenten leiden.
- De ontsluiting van de Naardertrekvaart en de oostelijke vestinggracht als recreatieve vaarroute mag de bereikbaarheid van de vesting Muiden niet in gevaar brengen als gevolg van het langdurig en grotendeels gelijktijdig openen van bruggen en sluizen en dient in samenhang met het nieuwe verkeersplan voor Muiden bekeken te worden. Bovendien dienen er bij de bruggen en sluizen voldoende wachtplaatsen beschikbaar te zijn voor de vaartuigen zonder dat deze het aangezicht op de vesting(werken) aantasten en/of de doorgaande vaart op de Vecht belemmeren.
- Om de toegankelijkheid van (de haven van) Muiden te vergroten is het noodzakelijk om de huidige parkeervoorzieningen te optimaliseren en de OV verbindingen te verbeteren.
STADSKOMPAS BIJEENKOMST MAANDAG 11 JUNI OM 20.00 UUR
Het lijkt erop dat de ontwikkeling van een buitenhaven door een consortium van KNSF en Elburg Yachting dichterbij komt nu er mogelijk op korte termijn een Omgevingsvergunning aangevraagd gaat worden. De buitenhaven zoals die nu voorgesteld wordt biedt zowel kansen als uitdagingen voor Muiden en dient volgens de stadsraad in ieder geval in samenhang bezien te worden met de mogelijkheid om de bestaande binnenhaven ter hoogte van Fort H uit te breiden met specifieke passantenplaatsen en ligplaatsen ten behoeve van huidige en toekomstige inwoners.
De komst van een buitenhaven zal een grote invloed hebben op de ontwikkeling van de havenactiviteiten in Muiden en daarmee op de economie en leefbaarheid van de gehele stad. Om beter inzicht te verkrijgen in hoe de inwoners van Muiden denken over de toekomst van de haven, organiseert de stadsraad in het kader van de op te stellen ‘Stadskompas’ voor Muiden een bijeenkomst op maandag 11 juni in de Kazerne. Het doel is om boven tafel te krijgen wat volgens de inwoners van Muiden de randvoorwaarden zijn waaraan een buitenhaven zou moeten voldoen en tevens de wenselijkheid van een uitbreiding van de binnenhaven in kaart te brengen. Ook moet de vraag aan de orde komen of een uitbreiding van de binnenhaven een alternatief is voor een buitenhaven.
Ter voorbereiding van deze bijeenkomst hebben wij hieronder de belangrijkste kansen en uitdagingen voor Muiden die samenhangen met de mogelijke komst van een buitenhaven benoemd. Graag willen wij deze en andere overwegingen met een zo’n groot mogelijke groep inwoners bespreken op maandag 11 juni.
Kansen:
- De komst van een buitenhaven biedt de mogelijkheid om de haven(s) van Muiden anders in te delen zodat er meer ruimte ontstaat en de dynamiek teruggebracht kan worden in de haven.
- Het voorgestelde ontwerp buitenhaven biedt ruimte voor het uitbreiden van het jeugdzeilen.
- Met een buitenhaven ontstaat de mogelijkheid om een regelmatige waterverbinding tussen Amsterdam, Huizen en Almere te realiseren.
- De komst van een buitenhaven betekent meer sport en recreatie mogelijkheden.
- De voorgestelde buitenhaven biedt een kans op meer evenementen en meer ligplaatsen voor grotere zeilboten.
- De schepen van de bruine vloot kunnen in de zomerperiode buiten afmeren.
- De buiten/binnenhaven biedt een trailerhelling voor (roei)sloepen, zodat de roeiverenigingen beter toegang krijgen tot Vecht en IJmeer en er meer kleine boten te water gelaten kunnen worden.
Uitdagingen:
- Aantasting van natuurwaarden door (over)recreatie in het kwetsbare Natura 2000 gebied.
- Aantasting van zichtlijnen vanaf het water naar Muiden en omgekeerd naar Pampus en verder.
- Door toe te staan dat aan de randen van het Natura 2000 gebied (commerciële) activiteiten worden ontwikkelt kan de weg worden geopend voor initiatieven om een vaste oeververbinding van Almere naar Amsterdam via het IJmeer te realiseren.
- Teveel grote evenementen waardoor Muiden op slot komt te zitten.
- In de huidige plannen is de ontsluiting van de buitenhaven aan landzijde onvoldoende uitgewerkt waardoor er een kans is dat een deel van de verkeerstromen [bij grote evenementen] via Muiden (vesting) zullen verlopen met ernstig stagnatie als gevolg.
- Een buitenhaven op de voorziene locatie kan de strandrecreatie verdringen.
- Te grote cruiseschepen waardoor Muiden een openluchtmuseum wordt.
- Teveel beeldbepalende nieuwe gebouwen aan de Vechtmonding.
- Als de historische bruine vloot (grotendeels) verdwijnt naar een buitenhaven wordt daarmee voor een deel het karakter van de (binnen)haven van Muiden aangetast.
- Zonder extra ligplaatsen voor passanten in de binnenhaven komt de nadruk teveel te liggen op de buitenhaven aan de buitenkant van het centrum van Muiden waardoor de doorstroming van bezoekers naar het centrum beperkt kan worden.
- Op dit moment is Muiden onvoldoende bereikbaar per openbaar vervoer en dienen ook de parkeerfaciliteiten geoptimaliseerd te worden om de extra hoeveelheid gasten bij grote evenementen op te kunnen vangen.